Geupdate na uitslag van het raadgevend referendum in Maart 2018
Plan voor massaal aftappen krijgt veel kritiek
De nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) – ookwel bekend als de “Sleepwet” – geeft de AIVD en MIVD vanaf 1 Mei 2017 meer bevoegdheden als het gaat om het massaal en (on)gericht aftappen van elektronische communicatie. Het eerste ontwerp voor de nieuwe wet leidde tot veelal kritische reacties, van internet providers tot Amnesty en het College voor de Rechten van de Mens.
Omdat er over de nieuwe wet kon worden gestemd, startte een vijftal bètastudenten van de Universiteit van Amsterdam een website op om handtekeningen te verzamelen voor een raadgevend referendum en kreeg het initiatief extra aandacht na een uitzending van Zondag met Lubach in Oktober 2017, waardoor het onderwerp in de publieke opinie kwam.
De kritiekpunten op de wet
- Er mag een “sleepnet” worden ingezet om massaal online communicatie af te luisteren. Van iedereen, ongeacht of je verdachte bent.
- Alle apparaten verbonden met het internet mogen gehackt worden; telefoons, computers, smart-tv’s en meer.
- Verzamelde data mag tot 3 jaar opgeslagen worden zolang deze geanalyseerd wordt in een geheime database.
- Verzamelde data mag gedeeld worden met buitenlandse inlichtingendiensten, zonder deze eerst geanalyseerd hoeft te worden.
Daarnaast hebben ook journalisten en wetenschappers hun zorgen geuit over de wet. Bronbescherming is een van de belangrijkste rechten binnen democratie, maar als ook die gegevens dankzij de sleepwet worden opgeslagen, wordt het onmogelijk voor journalisten om de bescherming van hun bronnen nog te garanderen.
Ik heb toch niets te verbergen?
Dat argument horen we vaker, maar is dat wel echt zo? Heb je nog nooit een film- of tv serie gedownload? En zou jij je vrienden en familie zomaar je browser geschiedenis laten inzien? Maar het gaat verder: hoe weet je zeker dat je niets illegaals doet zonder dat je het weet? Ken je het hele wetboek uit je hoofd? En stel dat een wet in de toekomst verandert?
Lees ook vooral dit artikel van De Correspondent, waarom je wel iets te verbergen hebt.
Uitslag van het referendum
Op 21 maart stemde ruim 49% van de kiezers tegen de nieuwe inlichtingenwet. Het kabinet wil dat de nieuwe inlichtingenwet nu alsnog ingaat op 1 mei terwijl Minister Ollongren aan de slag gaat met een aantal wijzigingen, maar dat duurt minimaal een paar maanden. Ondertussen moeten de geheime diensten zich al wel aan de nieuwe wet gaan houden en wordt de “Sleepwet” dus gewoon uitgevoerd.
- De wet treedt gewoon in werking per 1 Mei
- De minister heeft een brief naar de Tweede Kamer gestuurd met voorgestelde wijzigingen
- Deze wijzigingen worden na het zomerreces in de Tweede Kamer besproken.
- Een coalitie van organisaties wil uitstel van de inlichtingenwet alsnog afdwingen via de rechter
